Bilans planu odnowy

Niedawno minęły dwa lata od zatwierdzenia przez Radę Gminy „Planu odnowy miejscowości Wojcieszyce na lata 2011-2018”. Jest więc okazja, by zastanowić się, co on faktycznie przyniósł naszej wsi. Ale zanim to zrobimy, warto przypomnieć perypetie, które towarzyszyły jego tworzeniu, nowelizowaniu i zatwierdzaniu.

Na początku roku 2011 pani wójt Anna Mołodciak zwróciła się do mnie z propozycją opracowania projektu dokumentu niezbędnego do pozyskiwania przez gminę środków finansowych z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013 będącego jednym z ważnych instrumentów realizacji polityki Unii Europejskiej. A konkretnie szło o plan rozwoju i odnowy wsi Wojcieszyce, który należało wpisać w tzw. Oś 3 Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej.

Trochę poczytałem o zasadach programu oraz wytycznych jego stosowania i przygotowałem projekt składający się z czterech rozdziałów:

1. Charakterystyka miejscowości
2. Inwentaryzacja zasobów służących odnowie miejscowości
3. Ocena mocnych i słabych stron miejscowości
4. Opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną

Następnie został on zaprezentowany członkom nieformalnego zespołu powołanego przez Sołtysa, którzy wnieśli szereg uwag i propozycji zmian. Zapamiętałem, że duży udział w doskonaleniu projektu mieli zwłaszcza Ewelina Juszczyk (wówczas jeszcze Parafińska), Regina Korona, Stanisław Dreger, Ernest Krystkiewicz, Waldemar Sonnek i Stanisław Sinkowski (jeśli kogoś pominąłem, to bardzo przepraszam). Staraliśmy się, żeby program odnowy Wojcieszyc był rzetelny oraz realistyczny, to znaczy – po pierwsze - aby wyeksponować w nim zarówno atuty naszej wsi, jak i jej braki oraz potrzeby. A po drugie, by nie tworzyć koncertu życzeń, tylko zaplanować zadania, które mogą liczyć na dopłaty PROW w wysokości pół miliona złotych, bo tyle przewidywały przepisy.

Kolejnym krokiem było przedstawienie projektu do uchwalenia przez zebranie wiejskie, co nastąpiło dnia 2 marca 2011 roku oraz Radzie Gminy do zatwierdzenia. I tutaj pojawiły się niespodziewane kłopoty. Wszyscy radni, którzy wypowiadali się na temat naszego programu podkreślali, że jest on ciekawie i fachowo napisany, ale niektórych bardzo zabolał niewielki fragment pierwszego rozdziału: ...należy jednak zauważyć negatywne zjawiska psychospołeczne, wyrażające się m.in. w narastaniu frustracji oraz poczucia, że społeczność Wojcieszyc jest gorzej traktowana przez władze gminy niż inne wsie przy planowaniu i podziale inwestycji. Jedną z przyczyn tego zjawiska jest prawdopodobnie fakt, że Wojcieszyce niezbyt dobrze wpisują się w strategie rozwoju gminy, polegającą na przekształcaniu znacznej części jej obszaru w „sypialnię” miasta Gorzowa.

Nas, autorów, bardzo to dziwiło, bo naprawdę nie mieliśmy zamiaru nikomu dopiec czy skrytykować rządzących, tylko skonstatować pewien fakt społeczny. Ale nie od dziś wiadomo, że kiedy rozpalają się emocje, cierpi rozum i w rezultacie obrażalskim udało się zebrać w Radzie większość głosów wystarczająca dla odrzucenia dokumentu. A mówiąc ściślej, nie zatwierdzenia go.

Do sprawy wróciliśmy po przeszło roku i znowu stało się to z inicjatywy Pani Wójt. Poinformowała ona o możliwości pozyskania z PROW środków na remont wojcieszyckiego przedszkola, a także na wybudowanie dużego parkingu przy GOK, oczywiście pod warunkiem wprowadzenia tych zadań do programu odnowy Wojcieszyc i jego zatwierdzenia przez Radę Gminy. O spornym fragmencie tekstu taktownie nie wspomniała, ale doszliśmy do wniosku, że nie ma sensu kłócić się o słowa kiedy idzie o konkretne korzyści dla wsi i sami go usunęliśmy w geście dobrej woli.

Zebranie wiejskie dnia 9 sierpnia 2012 przyjęło proponowane zmiany, a Rada Gminy niespełna dwa tygodnie później już bez zgrzytów zatwierdziła uchwałą nr XIX/151/12 program mający doprowadzić do tego, by Wojcieszyce stały się miejscem dobrym do zamieszkania i prowadzenia działalności gospodarczej, a także wypoczynku i rekreacji. Jego priorytety i założenia to:

1. podniesienie atrakcyjności wsi w oczach jej mieszkańców poprzez rozbudowę, modernizację lub odtworzenie elementów infrastruktury społecznej.
2. drobne inwestycje mające na celu rozbudowę i poprawę stanu infrastruktury komunalnej,
3. poprawa warunków dla organizacji życia społecznego wsi,
4. poprawa stanu estetycznego wsi,
5. wyzwalanie inicjatyw społecznych, aktywizowanie mieszkańców i włączanie ich w prace na rzecz miejscowości i społeczności lokalnej,
6. podniesienie atrakcyjności wsi jako przystanku na turystycznych i rekreacyjnych szlakach rowerowych, prowadzących wokół Gorzowa,
7. większe inwestycje, służące rozbudowie i poprawie stanu infrastruktury komunalnej wsi, w tym zwłaszcza dokończenie budowy kanalizacji sanitarnej oraz remonty dróg powiatowych i układanie twardej nawierzchni na drogach gminnych będą finansowane z Funduszu Spójności UE, FOGR i budżetów Gminy Kłodawa oraz Powiatu Gorzowskiego.

 

Konkrety dotyczące wykonania zadań według stanu na dzień dzisiejszy zawiera tabela zamieszczona na końcu artykułu. Wynika z niej, że na 13 zaplanowanych

• sześć zadań zostało wykonanych w całości:

• Remont świetlicy wiejskiej - etap I
• Remont świetlicy wiejskiej - etap II
• Ogrodzenie stadionu sportowego
• Remont Przedszkola Gminnego - etap I i II
• Utwardzenie nawierzchni parkingu w okolicach stadionu i GOK
• Odnowienie placu zabaw dla dzieci

• dwa zadania zostały wykonane w niepełnym zakresie, ale do ich zakończenia brakuje niewiele:

• Zagospodarowanie placu przy świetlicy wiejskiej wykorzystywanego na imprezy okolicznościowe
• Urządzenie plaży i kąpieliska nad jeziorem

• Przedłużanie się procedury przekazania gminie terenu przez Powiat Gorzowski spowodowało, że nie było można przystąpić do realizacji trzech zadań:

• Budowa parkingu z oświetleniem przy kościele
• Wybudowanie ścieżki pieszorowerowej w ciągu ul. Kasztanowej
• Urządzenie i uporządkowanie terenów zielonych pomiędzy bramą wjazdową do b. bazy SHR a kościołem i w okolicach przystanku PKS

• Jeszcze nie nadszedł termin realizacji zadania polegającego na

• urządzeniu ekspozycji typu izba tradycji, odnowieniu oznakowania szlaków turystycznych i ustawienie tablic informacyjnych dla turystów

• Przystąpienie do wyeksponowanie walorów architektonicznych i historycznych kościoła pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, a konkretnie wykonania oświetlenia elewacji zachodniej i południowej, wymaga większego zainteresowania ze strony właściciela i użytkowników obiektu.

 

W moim przekonaniu jest to całkiem niezły bilans, zwłaszcza jeśli wziąć pod uwagę krótki okres obowiązywania Planu odnowy oraz obiektywny brak możliwości przystąpienia do wykonania zadań na terenach, których problemy własnościowe wymagają uregulowania.

• Jesteśmy już bardzo blisko całkowitego uporządkowania skupiska obiektów użyteczności publicznej we wschodniej części wsi (przedszkole, GOK, świetlica z przyległym placem, parking, stadion "SHR").
• Niewiele brakuje, żeby doprowadzić kąpielisko nad jeziorem do stanu odpowiadającego naszym potrzebom.
• Mamy wizję uporządkowania centralnej części wsi i urządzenia tam małego parku czy skweru.

Zajmie nam to rok, może dwa. Potem będziemy musieli zastanowić się nad następną edycją Planu odnowy tym bardziej, że środki publiczne przeznaczone na realizację PROW 2014-2020 są wysokie i wyniosą 13,513 miliardów euro (w tym: 8,598 mld z budżetu UE oraz 4,915 mld euro wkładu krajowego). Czyli naprawdę będzie o co się bić.

Andrzej Korona

 

Zadania, które powinny zostać zrealizowane w ramach planu odnowy miejscowości

Lp.	Cel i opis zadania	Planowany sposób wykonania	Planowany termin wykonania	Realizacja
1	Zwiększenie możliwości organizacji życia społecznego wsi, działalności kulturalnej, sportowo-rekreacyjnej i rozrywkowej, a także opiekuńczo-wychowawczej. Remont świetlicy wiejskiej - etap I	Wewnętrzne roboty wykończeniowe, wymiana instalacji C.O, gazowej, elektrycznej, wodnokanalizacyjnej, wyposażenie	2011	Wykonano w terminie listopad 2011
2	Poprawa bezpieczeństwa osób i mienia Ogrodzenie stadionu sportowego	Inwestycja odtworzeniowa	2011	Wykonano w terminie (maj 2011)
3	Poprawa warunków wypoczynku i rekreacji Urządzenie plaży i kąpieliska nad jeziorem		2011-2013	Co roku na terenie plaży wykonywane są prace, jednak trochę brakuje do pomyślanego finału.
4	Zwiększenie możliwości organizacji życia społecznego wsi, działalności kulturalnej, sportowo-rekreacyjnej i rozrywkowej, a także opiekuńczo-wychowawczej. Remont świetlicy wiejskiej - etap II	Naprawa pokrycia dachowego, wykonanie elewacji wraz z ociepleniem, opaski wokół budynku, ułożenie płytek na wejściach do budynku	2012-2013	<Wykonano, choć z opóźnieniem (sierpień 2014)
5	Poprawa warunków działalności opiekuńczo-wychowawczej oraz edukacyjnej Remont Przedszkola Gminnego - etap I i II	Wewnętrzne roboty wykończeniowe, instalacja elektryczna, sanitarna, elewacja budynku, remont dachu, tarasu, budowa pochylni dla niepełnosprawnych	2013-2014	Zadanie realizowane w terminie. Prace były prowadzone w okresie wakacji w 2013 i 2014 roku. Wojcieszyckie przedszkole stało się ponownie samodzielną placówką.
6	Zwiększenie możliwości organizacji życia społecznego wsi, działalności kulturalnej, sportowo-rekreacyjnej i rozrywkowej, a także opiekuńczowychowawczej. Zagospodarowanie placu przy świetlicy wiejskiej wykorzystywanego na imprezy okolicznościowe	Wybudowanie stałej estrady oraz utwardzenie części powierzchni polbrukiem lub asfaltem (zamiast rozkładanej podłogi). Przewiduje się również ustawienie ławek	2013-2014	W sierpniu 2014 został postawiony budynek gospodarczy, a we wrześniu wybudowana płyta do tańczenia.
7	Poprawa warunków bezpieczeństwa oraz estetyki Budowa parkingu z oświetleniem przy kościele	Zadanie powinno zostać zrealizowane w ścisłym powiązaniu z zadaniami nr 11 i 13	2014	Przystąpienie do realizacji tego zadania jest warunkowane przekazaniem gminie terenu przez Powiat Gorzowski.
8	Poprawa warunków bezpieczeństwa oraz estetyki Utwardzenie nawierzchni parkingu w okolicach stadionu i GOK		2014	Zrealizowano w zaplanowanym terminie (lipiec 2014)
9	Poprawa warunków bezpieczeństwa, rekreacji oraz estetyki miejsca Wybudowanie ścieżki pieszorowerowej w ciągu ul. Kasztanowej		2014-2015	Przystąpienie do realizacji tego zadania jest warunkowane przekazaniem gminie terenu przez Powiat Gorzowski.
10	Poprawa warunków rekreacji i zabawy dla najmłodszych Odnowienie placu zabaw dla dzieci	Wstawienie nowych urządzeń, ogrodzenie siatką	2015	Mimo złych doświadczeń z placem zabaw przy świetlicy, który został zdewastowany, w sierpniu 2014 na placyku przy blokach ponownie ustawiono huśtawki i zjeżdżalnię.
11	Poprawa estetyki wsi oraz warunków rekreacji dla jej mieszkańców Urządzenie i uporządkowanie terenów zielonych - urządzenie małego parku na placu w centrum wsi (w okolicach przystanku PKS) oraz pomiędzy bramą wjazdową do b. bazy SHR a kościołem	Zamówienie projektu, wytyczenie alejek, rekultywacja gruntu i wysianie trawy, nasadzenie krzewów i drzew, ustawienie ławek	2013-2015	Przystąpienie do realizacji tego zadania jest warunkowane przekazaniem gminie terenu przez Powiat Gorzowski.
12	Rozwój turystyki i kultywowanie tradycji Urządzenie ekspozycji typu izba tradycji Odnowienie oznakowania szlaków turystycznych Ustawienie tablic informacyjnych dla turystów	Urządzenie ekspozycji w budynku świetlicy, tablice informacyjne, odnowienie oznakowania szlaków turystycznych	2016-2018	Jeszcze nie nadszedł termin realizacji tego zadania
13	Wyeksponowanie walorów architektonicznych i historycznych kościoła pw. Podwyższenia Krzyża Świętego Wykonanie oświetlenia elewacji zachodniej i południowej	Konieczne zlikwidowanie dwóch słupów linii elektrycznej NN i położenie ok. 150m podziemnego kabla zasilającego.	2013-2014	Jeszcze nie przystąpiono do realizacji tego zadania.